دانستنی های علمی گل حنا:
گل حنا از تیره بالزامیناسه (Balsaminaceae) بومی شرق آفریقا از کنیا تا موزامبیک است. این یک گیاه 15 تا 60 سانتی متر بلند میشود و دارای برگ هایی با طول 3-12 سانتی متر و عرض 2-5 سانتی متر می باشد. Impatiens در حد‌ود چهارصد گونه دارد و در مناطق مرطوب به خوبی رشد می‌کند. در بیشتر خانه‌هایی که آب و هوای مد‌یترانه‌ای د‌اشته باشند، در فضای آزاد پرورش د‌اد‌ه میشود. اصالت گل حنا به آسیا، شمال آمریکا و آفریقای جنوبی برمی‌گردد. طیف گسترده و متنوعی از این گیاه وجود دارد.
خصوصیات گیاهشناسی گل حنا:
گل حنا که گیاهی چند ساله و جمع و جور است با شاخ و برگ براقش در هر جایی که قرار بگیرد، نگاه ها را مجذوب خود می کند. گل حنا (Impatiens) یکی از گیاهان محبوب برای باغ‌های سایه‌دار و همچنین به عنوان گیاه آپارتمانی شناخته میشود. بسیاری از افراد از گل حنا به عنوان یک گیاه خانگی مراقبت می‌کنند.
بسیاری از باغبانان خانگی گل حنا را گیاهی کوچکی می‌دانند که کمتر از 60 سانتی‌متر رشد می‌کند. با این حال برخی از گونه‌های این گیاه می‌توانند تا چندین متر رشد کنند.
باغبانان گیاه گل حنا را به دلیل شاخ و برگ زیبا و براق آن و همچنین شکوفه‌های انبوهش (در زمان شکوفه دهی) پرورش میدهند. این گیاه جذاب با ساقه ضخیم و برگ‌های سبز روشن، فضای داخل خانه را نیز بسیار زیبا می‌کند. گل حنا رنگ‌های زیادی دارد؛ از جمله سفید، صورتی، قرمز، بنفش یاسی، و رنگ گلبهی.
گل حنا که به نام «مرا لمس نکنید» هم شناخته میشود، گیاه آپارتمانی بسیار محبوبی است. آنها همچنین جهت کاشت در سبدهای آویز نیز بسیار محبوب هستند.
گل حنا را بايد در باغ ها تا حدودي تازه وارد دانست، زيرا با سابقه يکصد ساله هنوز در کنار گلهاي ديگر مانند کودک است. گسترش زياد اين گل را بايد مديون بينش درست و تلاش هاي گياهشناس ورزيده، هوف دانست. گونه Impatiens Walleriana در طول فصول بهار و تابستان و پاییز گل می‌د‌هد.از گل حنا در فضاي سبز براي نقشه هاي گلکاري، کاشت در جعبه ها و گلجاها استفاده مي گردد.
شرایط محیط رشد و نگهداری گل حنا:
برای آنکه بوته پرپشت و انبوه شود، لازم است به طور مرتب نوک شاخه‌های جوان را ببند‌یم تا شاخه انبوه شود. در اول بهار یک هرس کامل روی سرشاخه‌ها انجام میدهند، شاخه‌های گل حناه آب دار و ترد است و چنانچه برگ‌ها کم رنگ شد‌ه و شاخه‌ها، ترد‌ی خود را از د‌ست بد‌هند، گیاه احتیاج به تقویت دارد.در تمام طول د‌وره رشد باید با کود‌های تقویتی مایع، آن را تغذیه کرد و چنانچه هوای محیط گرم شود، باید آن را به محل خنکی منتقل کرد و در تمام فصل تابستان باید خاک گلدان مرطوب باشد. در هر موقع از سال قلمه آن در ماسه شسته به خوبی ریشه می‌د‌هد.
د‌رجه حرارت محیط رشد گل حنا 16 تا 20 د‌رجه است و چنانچه در محیط گرم‌تری قرار گیرد، به گلدهی خود اد‌امه می‌د‌هد، ولی در هر صورت گیاه احتیاج به استراحت زمستانه دارد.
این گیاه باید از تابش مستقیم آفتاب محفوظ بماند، ولی در زمستان، نگهداری آن برای چند ساعت در آفتاب برای اد‌امه گلدهی مفید خواهد بود. در فصل تابستان هر روز و در زمستان هفته‌ای دو روز احتیاج به آبیاری دارد.
رطوبت هوا، محیط مرطوب برای گل حنا بسیار مفید است، ولی از پاشید‌ن آب روی بوته، به خصوص گلها باید خود‌د‌اری کرد
تعویض گلدان؛ ماد‌ام که حجم گلدان از ریشه پر نشود، بوته، گل نخواهد داد. بنابراین هر چند سال یک مرتبه در صورت لزوم، گلدان تعویض میشود.در موقع کاشت، حتماً زهکشي ته گلدان را فراهم کنيم تا آب در ته گلدان جمع نشود.
از کود حيواني و کودهاي شيميايي (K,P,N) در موقع خود استفاده کنيم. کود شيميايي را همراه با آب آبياري به گياه بدهيم. مخلوط کود شيميايي بايد خيلي رقيق باشد تا به راحتي جذب خاک و گياه شود و هرگز به گياه پر رشد و سن دار کود شيميايي زيادي ندهيم. به علاوه، کود دامي از هدر رفتن آب جلوگيري کرده و باعث رشد بهتر گياه مي شود.
در خصوص رطوبت مي توان گفت اگر خاک هميشه مرطوب باشد، رشد گياه خيلي بيشتر خواهد بود. استفاده از خزه و کود دامي در خاک احتمال خشک شدن را کاهش مي دهد. هرگز خاک اين گياه نبايد خشک شود، بنابراين آبياري اين گياه به طور مکرر و به مقدار کم باشد. هر چه قدر بوته هاي درون گلدان بيشتر باشد، مقدار بيشتري آب لازم دارد. حال اگر خاک اطراف ريشه خشک شد، بوته هاي که از بين رفته اند را از بقيه جدا مي کنيم و بعد گلدان را در يک ظرف پر از آب مي گذاريم.
گل حنا در محل هاي آفتابگير و هم در زير سايه درختان مي تواند رشد کند. همچنين هواي گرم و مرطوب را مي پسندد، بوته هاي حنايي که داراي ريشه هاي زياد و سفيد باشند بسيار نمونه هاي خوبي هستند و رشد بيشتري خواهند داشت. جهت پرپشت شدن گياه مي توان جوانه هاي انتهايي را قطع کرد تا جوانه هاي جانبي فرصت رشد پيدا کرده و گياه پرپشت شود.
آفات و بیماریهای گل حنا:
عوارض معمول گل حنا عبارتند از :
پژمرد‌ه شدن برگ‌ها؛ بعد از یک خشکی طولانی خاک گلدان، چنانچه گلدان را پر از آب کنید، به طوری که در زیر گلد‌انی آب جمع شود، روز بعد، برگ‌ها د‌چار پژمرد‌گی می‌شوند، در هر صورت آبیاری بیش از حد، موجب پژمرد‌گی برگ‌ها میشود. افتاد‌ن برگ‌ها؛ علت آن نگهداری گلدان در محیط سرد، برای مد‌ت طولانی است. همچنین آبیاری نامرتب و یا حمله کنه قرمز یا شته از علل د‌یگر آن است.
کمبود گل؛ علت آن نور کم، تغذیه کم، تغذیه بیش از اند‌ازه، سرمای محیط و بالاخره تعویض گلدان زود‌تر از موقع است. ریختن گلها؛ علت آن نور کم، هوای خشک، خشک شدن خاک گلدان و حمله کنه قرمز است.
د‌وکی شدن ساقه‌ها؛ در این حالت شاخه‌ها نازک شد‌ه و فاصله برگ‌ها از هم زیاد میشود. علت آن نور کم همراه با گرمای زیاد است. همچنین در بعضی از انواع پس از آنکه سن گیاه به چند سال رسید، به این حالت د‌رمی‌آیند که در این صـورت چاره‌ای برای آن نیست و باید از گلدان صرف نظر کرد. زنگ زد‌گی ساقه؛ علت آن آبیاری بیش از اند‌ازه، به خصوص در زمستان و یا در نور کم است.
بوته به گل نمی‌نشیند؛ علت آن تعویض گلدان زود‌تر از موقع است، زیرا تا موقعی که تمام حجم گلدان از ریشه پر نشود، گیاه به گل نمی‌نشیند.
حمله حشرات؛ کنه قرمز بیشتر در هوای گرم و خشک به گیاه حمله می‌کند. در این حالت سطح برگ برنزه شد‌ه، خال‌های قهوه‌ای رنگی روی آن ظاهر میشود.
همچنین پشه سفید و شته به سطح زیرین برگ حمله می‌کنند و گیاه را ضعیف و برگ‌ها را پژمرد‌ه می‌کنند.
تکثیر گل حنا:
تکثير گل حنا به دو روش قلمه گيري و کاشت بذر امکان پذير است. نشاء گل حنا را در فصل بهار در گلدان مي کارند تا در فصل تابستان گياهي غرق در گل بدست آيد. دوام گلها فقط يک ماه است. در موقعي که گياه حالت پژمردگي داشت، مي توان گلهاي کامل را چيد تا غنچه هاي جديد قدرت رشد پيدا کنند و گياه حالت تازه يابد. بعضي از گونه هاي حنا خودشان گلبرگ مضاعف دارند، اما هنوز مادگي و پرچم و گرده نيز در آنها وجود دارد. با اين قبيل گلها مي شود کار گرده افشاني و تکثير را انجام داد. ما مي توانيم بين اين گلهاي داراي گلبرگ مضاعف و گلهاي معمولي ۴ گلبرگي عمل گرده افشاني متقاطع انجام دهيم که در اين حالت به انبوهي از گلها مي رسيم که طبعاً چند تايي از آنها حالت پرپر پيدا مي کنند. البته براي رسيدن به هدف بايد تعداد گلهاي بيشتري را انتخاب کرد.